SGK giriş tarihine göre değişen emeklilik sistemi, 94, 2008 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni emeklilik modelleri sunuyor. 3.600, 4.500 ve 5400 günlük prim baz alınarak şekillenen modellerle, bazı şartları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik hakkı elde edebilecek. Yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak belirlenen bu yeni sistem, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları yeniden şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son değişikliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden kısmi emeklilik fırsatı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi dikkate alınarak hazırlanan bu modeller, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde çalışmaya başlayanlar için farklı gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik imkânı elde edebiliyor. Kadınlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise 55 olarak belirleniyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu model cazip bir çözüm sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için kısmi emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek erken emeklilik şartları geçerli. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, engellilik oranına bağlı olarak değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 ve üzeri için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar için özel bir avantajlı sistem devrede. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece kadınlar daha erken emekli olma hakkı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik sürenizi kısaltabilirsiniz.